Blooming Plastische Chirurgie, Haarlem
Laatste update: januari 2021

In de Medische special van ‘Lijf en Gezondheid’ vertelt plastisch chirurg Wouter van der Pot over injectables. Injectables zijn hot, maar wie laat u dat doen?

De drempel om een injectable-behandeling te ondergaan, is in de laatste jaren voor veel mensen een stuk lager geworden. Injectables zijn steeds bespreekbaarder geworden en door bijvoorbeeld influencers op social media, populairder dan ooit. Door deze toenemende vraag wordt de markt steeds vaker betreden door zorgaanbieders die ook injectables behandelingen aanbieden.

Dr. Wouter van der Pot vertelt:

Een prikje lijkt onschuldig, maar gedegen kennis van de werking van de injectable, de lokale anatomie, de mogelijke complicaties en vooral hoe deze kunt op te lossen zijn, is essentieel voor een bevredigend resultaat en een veilige behandeling. Naast plastisch chirurgen en cosmetisch artsen zijn er ook tegenwoordig huisartsen, tandartsen en fysiotherapeuten die de naald ter hand nemen. Hierdoor kan er wel eens onduidelijkheid ontstaan over wie er nu wel en niet bekwaam en bevoegd is om dergelijke behandelingen uit te voeren.

Botox

Botox is de merknaam van het middel dat ‘Botulinium toxine type A’ bevat. Dat is een toxine die een giftig stofje bevat. Dit giftige stofje wordt geproduceerd door een bacterie. Deze bacterie heeft ‘clostridium botulinum’. In 1949 kwam men erachter dat het stofje de verbinding tussen zenuwen en spieren kan blokkeren. Hierdoor wordt tijdelijk de spier verlamd. Pas in de jaren ’80 werd het toegepast als een therapeutisch middel in de geneeskunde. Dit was aanvankelijk bij mensen met een aandoening van de oogspieren. In de jaren ’90 werd het gebruikt voor het behandelen van een spastische slokdarm en in 1994 kwam men erachter dat het ook tijdelijk overmatig zweten kan verhelpen.

In 1989 werd door een Amerikaanse plastisch chirurg voor het eerst het effect van botulinum type A op rimpels beschreven. Rimpels ontstaan in het gezicht doordat de onderliggende spieren samenwerken. Bijvoorbeeld bij lachen, boos of verbaasd kijken, eten, huilen, gapen etc. De huid rondom deze spieren knikt of plooit steeds op dezelfde plaats, hierdoor ontstaan op den duur rimpels. Hierdoor was toepassen van botulinum toxine voor cosmetische toepassingen geboren. U Kunt u zich nu nauwelijks voorstellen dat cosmetische toepassing van botulinum toxine type A pas in 2002 door de strenge Amerikaanse FDA is goedgekeurd voor de Amerikaanse markt. Hierna is het erg hard gegaan. Er werd verwacht dat de omzet van Botox voor cosmetisch gebruik in 2018 wel zo’n 2,9 miljard dollar zou bedragen.

Inventief

Zoals eerder genoemd, wordt botulinum toxine ingespoten in de spieren die uw rimpels veroorzaken. Uw lichaam is echter inventief en merkt dat de verbinding tussen de zenuwen die spieren moeten aansturen en de betreffende spieren is geblokkeerd. Het lichaam gaat op dat moment een nieuwe verbinding maken. De werking van botulinum toxine altijd maar tijdelijk is, meestal tussen de drie en vier maanden. Aan de ene kant is dat een voordeel: mensen proberen botox om te kijken of het iets voor hen is. Stel u bent ontevreden, dan heeft u na enkele maanden uw normale motoriek weer terug. Anderszijds is het een nadeel voor mensen die wel heel tevreden zijn. Zij moeten elke drie tot vier maanden terugkomen.

Het is niet mogelijk om zomaar elke spier uit te schakelen. Rond de mond is geen goede plek voor een injectie. Dit kan namelijk problemen veroorzaken met de normale motoriek van de mond. De meest voorkomende locatie voor een injectie zit tussen de wenkbrauwen. Hiermee kan uw fronsrimpel worden behandeld. Op die plek is het plaatselijk wegvallen van de motoriek minder opvallend. Ook zijn de kraaienpootjes naast de ogen en het voorhoofd een veel voorkomende locatie voor botox.

Weet waar u aan begint

Toxine heeft een werking op alle spieren die het tegenkomt. Daarom is het belangrijk dat u weet waar wel, maar vooral waar het niet in gespoten moet worden. Een goed voorbeeld hiervan is het oog. Botox wordt rond het oog wel veel gebruikt, maar er moet voor worden gezorgd dat de botox niet te diep ter plaatse van het bovenooglid wordt gespoten. Wanneer dit wel zou gebeuren, dan komt er een beetje bij de musculus levator terecht. Hierdoor kan het gebeuren dat iemand een aantal maanden rond loopt met een oog dat amper meer open gaat. Omdat hiervoor geen tegengif bestaat, is het uiterst vervelend als dit gebeurd. De hoeveelheid botox die er wordt ingespoten is absoluut ook van belang. Rond uw oog zit een kringspier, dit is de ‘musculus orbicularis occuli’. Wanneer uw kraaienpootjes niet op de juiste manier behandeld worden, kunt u net onder uw oog weer rimpeltjes krijgen. Dit kan een onnatuurlijk effect veroorzaken.

Op dit moment is het nog niet goed afgekaderd welke artsen er onder welke voorwaarde injecties mogen inspuiten. De Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) werkt momenteel samen met het ministerie voor Volksgezondheid aan een regelgeving hierover. Deze regelgeving richt zich vooral op de chirurgische ingrepen als liposucties en ooglidcorrecties. De NVPC is van mening dat deze uitsluitend uitgevoerd mogen worden door artsen die door de Registratiecommissie Geneeskundige Specialismen (RGS) een erkende chirurgische specialisatie hebben voltooid.

Complicaties

Voor het inspuiten van botuline toxine en fillers is het moeilijk te omschrijven aan welke eisen een arts moet voldoen om deze te mogen injecteren. Het complicatierisico ligt laag, toch kunnen er wel degelijk ernstige complicaties optreden door het verkeerd gebruiken ervan of het niet snel genoeg herkennen en het oplossen van problemen. Ischaemie en nercose zijn beschreven bij het gebruik van fillers. Het op tijd herkennen hiervan is erg belangrijk, net als de kennis van (en beschikking tot) middelen als hyaluronidase, om complicaties te behandelen voordat ze onherstelbare schade geven. Kortom, een arts die behandelingen met injectables uitvoert, moet aantoonbare ruime ervaring hebben. Eerder kon elke arts zich ‘cosmetisch arts’ noemen. Gelukkig bestaat er tegenwoordig een opleiding tot cosmetisch arts. Met deze opleiding behalen artsen in ieder geval een diploma voor injectable-behandelingen.

Van een bij de NVPC aangesloten plastisch chirurg mag je verwachten dat hij of zij gedegen opgeleid is en een adequate behandeling kan aanbieden. Overige artsen zullen aantoonbaar hun bekwaamheid moeten aantonen. Met een geden opleiding en ervaring is een injectable een veilige behandeling met een hoog patiënt-tevredenheid percentage.

‘Dr. WJ. van der Pot is als plastisch chirurg werkzaam in Kliniek Blooming in Haarlem. Hij is onder andere gespecialiseerd in Borstcorrecties en aangezichtschirurgie als ooglidcorrecties en facelifts.’ Mocht u een van deze behandelingen overwegen dan kunt u een consultafspraak inplannen met Dr. WJ. van der Pot en een persoonlijk behandelplan op laten stellen.